18 czerwca 2011

Podział wyspy


Jak to było z tym podziałem? Dlaczego wyspa się podzieliła? Trochę historii, w roku 1960 wyspa uzyskała niepodległość po rządach brytyjskich (wcześniej była autonomią brytyjską). Doprowadzili do tego Grecy cypryjscy, którzy mieli dość mieszkania i życia pod brytyjską flagą. Było referendum, w którym Grecy cypryjscy opowiedzieli się przeciw koronie, a Turcy cypryjscy byli za rządami brytyjskimi, niestety Turków cypryjskich liczebniej było mniej i Grecy cypryjscy wygrali głosowanie.  Nastał rząd "mieszany" prezydentem strony greckiej był bp. Makarios, a premierem rządu był Turek cypryjski dr. Fazil Kuçuk. W ciągu trzech lat wystąpiły niepokojące "przepychanki" między Grekami cypryjskimi, a Turkami cypryjskimi, którzy byli w mniejszości na wyspie. Te przepychanki zarówno w ówczesnym rządzie, jak i w życiu codziennym doprowadziły do dużego konfliktu. Doszło do starć między mieszkańcami i licznych incydentów. Trzeba dodać, że Turcy cypryjscy byli wtedy już traktowani przez Greków cypryjskich jak mniejszość narodowa i niestety nie mieli wielu praw, które mieli tamci. Nie mogli mieć dowodów osobistych, nie mogli zarejestrować swoich samochodów, nie mogli mieć prawa jazdy. Nie byli traktowani na równi z innymi mieszkańcami wyspy. Po kilku głośnych starciach na Cyprze wylądowały wojska UN. Takie konflikty i przepychanki trwały do roku 1974. Gdzie doszło do wielu mordów nocnych na Turkach cypryjskich. Bojówki Greków cypryjskich najeżdżały nocą wioski i mordowali mieszkańców, nie szczędzili kobiet i dzieci. Niedawno okazało się, podczas prowadzonych wciąż prac ekshumacyjnych, że potrafili oni wymordować wszystkich we wsi w ciągu jednej nocy. Nie chcieli bowiem Turków cypryjskich, chcieli, żeby wyspa była tylko w rękach Greków cypryjskich, ponieważ opozycja w rządzie dążyła do zjednoczenia z Grecją. Domagająca się przyłączenia wyspy do Grecji opozycja, z Gwardią Narodową na czele, dokonała krwawego zamachu stanu obalając legalne władze Cypru, mordując przy okazji setki Turków cypryjskich. Walki trwały 5 dni, Turcy cypryjscy w mniejszości wycofywali się powoli, wtedy Turcja pospieszyła z pomocą. Owa pomoc określana wszędzie w internecie jako "wielka inwazja Turcji na Cypr" spowodowała wygraną strony tureckiej, dzięki czemu do władzy mógł powrócić legalny rząd Cypru. Turcy cypryjscy, którzy przeżyli zostali ewakuowani ze swoich wiosek z południa na północ wyspy. Część Greków cypryjskich udała się z północnej części na południe, część została i do dzisiaj mieszkają wśród Turków cypryjskich nawzajem sobie nie przeszkadzając, m.in w wiosce Dipkarpaz (gr. Rizokarpaso / Ριζοκάρπασο) - o wiosce opowiem w innym poście. W roku 1983 utworzono Turecką Republikę Północnego Cypru ogłaszając jednocześnie niepodległość, której prezydentem przez wiele lat
(1983-2005) był Rauf Raif Denktaş. Od roku 1974 wyspa jest podzielona między Turków, a Greków cypryjskich, granice i wspomnianą przeze mnie ziemię niczyją lub strefą buforową, strzegą wciąż żołnierze UN. Obecni prezydenci spotykają się w celu rozwiązania pokojowego tego cypryjskiego "problemu", ale od wielu lat niestety jeszcze nie doszło do porozumienia.
Szansa była, kiedy wyspa mogła wejść do UE, ale w poprzednim poście wyjaśniłam dlaczego tak się nie stało.
Mam nadzieję, że ten post rozjaśnił w skrócie sytuację na wyspie, nie wiem czy będzie gradobicie pytań i komentarzy pod tym postem czy nie, ale starałam się jak najwierniej wytłumaczyć o co "poszło". W internecie bowiem krąży wciąż południowa propaganda, gdzie wini się za wszystko Turcję, że dokonała "inwazji", że "okupuje do dzisiaj" stronę północną wyspy, że niszczy kościoły i nie pozwala się modlić Grekom cypryjskim itd itp. Spodziewam się, że "znawcy" tematu wytkną mi tu jednostronność, co już się niekiedy zdarzało, a szczególnie na forum Polonii na Cyprze (nie rozumiem czemu, skoro polaków ta historia w ogóle nie dotyczyła?). Ja wiem jedno, gdyby Turcja nie interweniowała wtedy, to dzisiaj pewnie nie byłoby Turków cypryjskich na wyspie, Grecy cypryjscy byli przecież w większości, mieli też pewne "zaplecze" militarne w postaci przyjaciół z Grecji, która to wszystko wspierała i pewnie też finansowała.

Poniżej wstawiam linki do filmików zrobionych przez Greka cypryjskiego, który popiera Turków cypryjskich, a którego południowa strona niejako "wyrzekła się" przez jego poglądy na to co się stało. Warto obejrzeć:

Film 1: (film w j.greckim, napisy po turecku)

Film 2: (film w j.greckim, napisy po angielsku)
http://video.google.com/videoplay?docid=-7695688617775364591#

Cypr

Flaga Tureckiej Republiki Cypru Północnego
Flaga Republiki Cypru